Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, Avrupa Birliği’nin Rusya’dan alınan LNG ve boru hattı gazını Eylül 2027’ye kadar tamamen sonlandırma konusunda vardığı anlaşmayı tarihi bir adım olarak nitelendirdi.
Bloomberg’e konuşan Birol, Rusya’nın 1970’lerden bu yana Avrupa’nın bir numaralı enerji tedarikçisi olduğunu ve yakın zamana kadar kıtadaki doğal gaz tüketiminin yarısının Rusya’dan karşılandığını hatırlatarak, bu kararın önemine dikkat çekti. Birol, 2026’dan 2030’a kadar piyasaya girecek büyük miktardaki sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) arzının Avrupa’ya hareket alanı sağlayacağını ve Rus gazına karşı çok sayıda alternatif oluşturacağını belirtti.
Enerji piyasalarının yıllardır süren “satıcı piyasası” konumundan “alıcı piyasasına” dönüşeceğini vurgulayan Birol, bu durumun Avrupalıların elini güçlendireceğini ifade etti. Avrupa’nın Orta Doğu petrolünden uzaklaşmak isterken Rus gazına aşırı bağımlı hale geldiği 1970’lerdeki hatayı tekrarlamaması gerektiği uyarısında bulunan Birol, enerji güvenliğinin altın kuralının kaynakları mümkün olduğunca çeşitlendirmek olduğunu söyledi. Rusya’nın bu süreçte ciddi gelir kaybına uğrayacağını belirten IEA Başkanı, petrolün aksine boru hatlarına bağlı doğal gazın rotasını değiştirmenin kolay olmadığını ve Rusya’nın ihracatı Çin’e yönlendirme çabalarının zorlu bir süreç olduğunu kaydetti.
Birol ayrıca, Avrupa Birliği’nin 2027 yılı sonuna kadar Rus petrolü ithalatını yasaklama teklifinin de siyasi açıdan zamanlamasının doğru olduğunu savundu. Piyasalarda büyük bir petrol arzı fazlası bulunduğuna dikkat çeken Birol, bu yasağın kademeli ve dikkatli bir şekilde uygulanması halinde korkulanın aksine fiyat artışlarına yol açmayacağını dile getirdi. Ukrayna’daki duruma da değinen Birol, enerji altyapısının hedef alınması nedeniyle Ukrayna’nın savaşın başlangıcından bu yana en zorlu kışıyla karşı karşıya olduğunu ve elektrik ile ısınma sistemlerinin büyük baskı altında bulunduğunu belirtti.
Avrupa’da yaşanan enerji krizinin ardından son üç yılda yenilenebilir enerji kapasitesinin yüzde 40 arttığını ve nükleer enerjiye geri dönüş yaşandığını ifade eden Birol, daha ucuz doğal gaz ile birlikte daha dengeli bir enerji karışımı umduğunu söyledi. Ancak elektrik güvenliği konusundaki risklerin devam ettiğini belirten Birol, Avrupa’daki elektrik şebekelerinin yeterince akıllı ve modern olmadığını vurguladı. Birol, aşırı sıcak veya soğuk hava olaylarında talebin artmasıyla İspanya’da yaşananlara benzer elektrik kesintilerinin yaşanabileceği uyarısında bulunarak, Avrupa Komisyonu’nun bir sonraki büyük görevinin şebekeleri güçlendirmek olması gerektiğini sözlerine ekledi.